Je maakt een ontwerp van een kledingstuk, hebt een goed idee voor een televisieprogramma of je hebt een boek geschreven, maar wordt dit beschermd door het auteursrecht? Volgens de Auteurswet moet er sprake zijn van een werk. De betekenis van een werk staat niet in de Auteurswet, maar waar staat dan uitgelegd wat een werk precies is? En zijn er voorwaarden waar je werk aan moet voldoen, om auteursrechtelijk beschermd te worden?

De betekenis van een werk

In de Auteurswet staat niet wat een werk precies is. Wel worden er een aantal voorbeelden genoemd van werken die in aanmerking komen voor auteursrechtelijke bescherming. Dit zijn onder andere boeken, filmwerken en toneelwerken. Om te kunnen bepalen wanneer er sprake is van een werk dat auteursrechtelijk beschermd wordt, zijn er uit de rechtspraak drie voorwaarden naar voren gekomen waaraan moet zijn voldaan. Deze voorwaarden zijn dat het werk origineel moet zijn, dat het zintuiglijk waarneembaar is, en de vormgeving mag niet alleen tot stand komen voor het technische effect.

1. Origineel

De eerste voorwaarde waar een werk aan moet voldoen om auteursrechtelijk beschermd te worden, is dat het werk origineel is. Dit betekent dat jouw werk niet te veel op andere, al bestaande werken mag lijken. Het is belangrijk dat er in het werk een ‘persoonlijke stempel van de maker’ te zien is. Een zwart basic T-shirt met korte mouwen, zal bijvoorbeeld niet beschermd worden door het auteursrecht. Het is te simpel om voldoende onderscheidend te zijn van andere zwarte T-shirts met korte mouwen. Des te meer keuzes er gemaakt worden tijdens het maken van het werk, des te origineler het werk is. Neem bijvoorbeeld dit zwarte T-shirt van Zoe Karssen. Doordat zij er een print op heeft gedrukt en details aan de mouwen zijn toegevoegd, wordt dit een origineel werk.

2. Zintuiglijk waarneembaar

De tweede voorwaarde waar een werk aan moet voldoen, is dat het zintuiglijk waarneembaar is. Dit betekent dat je het werk moet kunnen zien, horen, voelen of lezen. Als je bijvoorbeeld een verhaal bedenkt, zal je dit eerst zintuiglijk waarneembaar moeten maken. Dit kan bijvoorbeeld door het op te schrijven, uit te spreken of zelfs door middel van braille tastbaar te maken.

3. Geen technische effect
Ten slotte heb je de voorwaarde dat de vormgeving niet alleen voor het technische resultaat ontworpen mag zijn. Een goed voorbeeld hiervan is een kurkentrekker. De spiraal van de kurkentrekker is nodig om de kurkentrekker effectief te laten zijn. De spiraal is alleen voor het technische effect, waardoor deze niet auteursrechtelijk beschermd zal worden. Wat wel auteursrechtelijk beschermd kan worden is bijvoorbeeld het design van de kurkentrekker dat niet bedoeld is voor het technische effect. Zie de kurkentrekker hiernaast.
Technische vindingen kun je beschermen door middel van het octrooirecht.

Je hebt een werk, en nu?

Als je aan de drie voorwaarden voldoet is er sprake van een werk, en is deze auteursrechtelijk beschermd. Het is in de praktijk wel belangrijk dat je kan aantonen dat jij de maker bent van jouw werk.

Met jouw eigen CC Proof account kun je ongelimiteerd werken vastleggen. Door dit te doen, krijgt jouw geüploade werk een officiële geboortedatum. Hiermee kan je aantonen dat jij de eerste bent met het werk wat het aannemelijk maakt dat jij de maker bent.

Meld je hier aan en voorzie jouw werk van een officiële datum